Exitcondities: juiste stap voor de eurozone
Er wordt veel over de toekomst van de euro gedebatteerd, ook op DDS. Voor de burger valt er echt wel wat te kiezen. De welbekende euro-drammers roepen dat met nóg een beetje meer Europa alles zo weer onder controle is. Anderen zoals PVV, SP en Artikel 50 willen van de euro af. ChristenUnie en SGP willen niet terug naar de gulden. Zo'n kostbare ommezwaai met langdurige gevolgen kan onze economie totaal niet hebben. Wij waren, ook toen Geert Wilders in de Tweede Kamer vóór invoering van de euro stemde, altijd al tegen de euro. En nu? Tijd voor een grote schoonmaak in de eurozone. Goed voor Nederland, goed voor de eurozone zelf!
Waarom waren SGP en ChristenUnie-voorlopers GPV en RPF, al in de jaren '90, tegen invoering van de euro? Exact om wat er nu gebeurt! Wij zeiden: de euro is vooral een prestigeproject dat de economische realiteit buiten beschouwing laat. En, er werden direct al te veel landen toegelaten. Deze waanzin werd ten top gedreven toen Griekenland in 2001 de eurozone werd binnengerommeld. Opnieuw stemden wij tegen, en Wilders vóór.
Waarom zijn ChristenUnie en SGP nu níet voor het teruggaan naar nationale munteenheden? Omdat de risico's op een vertrouwenscrisis van de financiële markten en het bedrijfsleven simpelweg te groot zijn na vijftien jaar euro. En omdat de harde kern van de eurozone wél goed functioneert. Het rapport 'De euro gewogen', in opdracht van de ChristenUnie geschreven door professor Johan Graafland, concludeert:
"Het volledig verlaten van de euro is op grond van economische afwegingen inferieur ten opzichte van de beleidsopties waarbij de eurozone in kleinere vorm blijft bestaan. Omdat een aantal landen binnen de huidige eurozone wel voldoet aan de criteria van een optimale muntunie, is het volledig opbreken van de euro in nationale munten onnodig kostbaar."
Laten we even kijken naar de belangrijkste argumenten voor de herinvoering van de gulden. Dat zijn: baas over eigen munt, en: niet langer betalen aan de bodemloze Zuid-Europese put. Het eerste argument gaat niet op. Al lang vóór de invoering van de euro was de gulden gekoppeld aan de Duitse mark en bestond onze monetaire soevereiniteit uit een telefoontje van de president van de Duitse Bundesbank naar de president van De Nederlandsche Bank, vijftien minuten voor de aankondiging van een nieuw rentebesluit. Dat namen we voor lief, want economisch waren, en zijn, we een deelstaat van Duitsland.
Maar waarom niet net als Denemarken een eigen munt en die aan de euro koppelen maar niet mee betalen aan Zuid-Europa? Wel, dat is ook niet gratis. De financiële markten gaan uitproberen of zo'n koppeling wel hard is. Het kost centrale banken van "gekoppelde" landen vaak handenvol geld om de koppeling vast te houden.
Op DDS werd een paar dagen geleden gevraagd naar een christelijke weg uit de euro. ChristenUnie en SGP stellen 'exitcondities' voor, als middel om tot een beter gebalanceerde (en kleinere) eurozone te komen. Wij geloven dat dit zowel economisch verantwoord, als christelijk solidair is voor alle betrokkenen.
Hoe zien die exitcondities eruit? Het zou een pakket moeten zijn waarin ten eerste staat wanneer het punt wordt bereikt dat landen uit de euro gaan. Ten tweede moeten exitcondities een ruwe schets bevatten van procedures en praktische aspecten. De uitwerking zal van geval tot geval verschillen, maar we kunnen ons voorbereiden op zaken als hoe om te gaan met kapitaalvlucht en banktegoeden, het omwisselen of omzetten van de munteenheid, wat te doen met staatsschulden en verplichtingen van de betreffende nationale bank bij de Europese Centrale Bank, hoe te voorkomen dat een domino-effect optreedt, enzovoort.
Ten derde, maatregelen die zulke landen buiten de eurozone een eerlijke kans geeft. Daarbij horen een gedeeltelijke kwijtschelding van schulden, technische bijstand en Europese fondsen voor economische wederopbouw. Samen met de onvermijdelijke devaluatie kan een crisisland dan weer de weg naar economische groei vinden. Er zijn vele, uiteenlopende, voorbeelden bekend van landen die na een sterke en plotselinge devaluatie van de munt, gevolgd door een korte maar felle economische crisis, een krachtige wederopleving genoten.
Dit is een benadering die tot gevolg zou hebben dat één of meerdere landen op basis van heldere criteria de eurozone zou moeten verlaten. Maar die landen krijgen dan wel weer lucht, en de bevolking een perspectief op een betere toekomst. Voor de eurozone betekent het een grote stap richting een beter en vooral eerlijker bestuur, en een garantie tegen een permanente transferunie. Alleen al de aanwezigheid van exitcondities zou een disciplinerend effect hebben en dus meer Brusselse bemoeienis afhouden. Daarbij zorgt de herschikking die volgt op het instellen van exitcondities voor een betere benadering van het principe van een optimale muntunie.
Inmiddels heeft een ruime meerderheid in de Tweede Kamer haar steun uitgesproken voor onze benadering en de Nederlandse regering opgeroepen zich in de Europese Raad van Ministers in te zetten voor de ontwikkeling van exitcondities. Indien ik op 22 mei wordt herkozen als Europarlementariër zal ik mij de komende jaren hiervoor ook in het Europees Parlement blijven inzetten.
Peter van Dalen
Lijsttrekker ChristenUnie-SGP
